Bài 6-1: Chuỗi
1. Chuỗi là gì?
- Chuỗi (string) là một dãy ký tự (chữ cái, số, ký hiệu, khoảng trắng...) được đặt trong dấu ngoặc đơn (' ') hoặc ngoặc kép (" ").
Ví dụ:
name = "Python"
greeting = 'Hello World'
Ghi nhớ: Dùng ' hoặc " đều được, nhưng phải thống nhất đầu và cuối chuỗi.
2. Khai báo chuỗi
s1 = 'Xin chào'
s2 = "Python rất thú vị!"
s3 = '''Đây
là chuỗi
nhiều dòng'''
- ''' ''' hoặc """ """ dùng để khai báo chuỗi nhiều dòng.
3. Truy cập ký tự trong chuỗi
- Mỗi ký tự trong chuỗi đều có vị trí (chỉ số) bắt đầu từ 0.
s = "Hello"
print(s[0]) # In ra 'H'
print(s[1]) # In ra 'e'
- Có thể dùng chỉ số âm để truy cập ngược từ cuối chuỗi:
print(s[-1]) # In ra 'o'
print(s[-2]) # In ra 'l'
4. Cắt chuỗi (Slicing)
- Cú pháp:
chuỗi[start:end]
(Lấy từ vị trístart
đếnend-1
)
s = "Python"
print(s[0:2]) # Py
print(s[2:]) # thon
print(s[:4]) # Pyth
5. Các phương thức thường dùng với chuỗi
Phương thức | Ý nghĩa | Ví dụ |
---|---|---|
lower() | Chuyển thành chữ thường | "HELLO".lower() → hello |
upper() | Chuyển thành chữ hoa | "hello".upper() → HELLO |
title() | Viết hoa chữ cái đầu | "python programming".title() → Python Programming |
strip() | Xóa khoảng trắng đầu/cuối | " hello ".strip() → hello |
replace(a, b) | Thay thế chuỗi a bằng b | "hello world".replace("world", "Python") → hello Python |
count(x) | Đếm số lần xuất hiện | "banana".count("a") → 3 |
find(x) | Tìm vị trí đầu tiên của x | "hello".find("e") → 1 |
6. Nối chuỗi
- Dùng toán tử
+
để nối nhiều chuỗi lại:
first = "Hello"
second = "World"
print(first + " " + second) # Hello World
- Dùng f-string (Python 3.6+) để chèn biến vào chuỗi:
name = "Alice"
print(f"Hello {name}") # Hello Alice
7. Một số lưu ý quan trọng
- Chuỗi là immutable: không thể thay đổi từng ký tự trực tiếp.
Ví dụ (sai):
s = "Hello"
s[0] = "Y" # ❌ Error
- Muốn thay đổi, phải tạo chuỗi mới:
s = "Hello"
s = "Y" + s[1:]
print(s) # Yello
8. Bài tập gợi ý
- Viết chương trình nhập vào tên, in ra tên viết hoa toàn bộ.
- Viết chương trình nhập 1 câu, đếm số lượng chữ 'a' trong câu.
- Viết chương trình kiểm tra xem chuỗi có bắt đầu bằng "Hello" không.
🎯 Tóm lại
- Chuỗi rất cơ bản và quan trọng trong Python.
- Biết cách khai báo, truy cập, cắt, sử dụng phương thức, và nối chuỗi sẽ giúp bạn xử lý dữ liệu văn bản rất dễ dàng!