Bài 5-1: Vòng lặp for

Vòng lặp for trong Python được sử dụng để lặp qua một dãy (sequence) như danh sách (list), tuple, chuỗi (string), hoặc các đối tượng có thể lặp khác (iterable). Vòng lặp for cho phép bạn thực hiện một hành động nhiều lần trên các phần tử trong dãy mà không cần phải xác định số lần lặp thủ công.

Cấu trúc cơ bản

Cấu trúc của vòng lặp for trong Python như sau:

for biến in dãy:
    # Thực hiện hành động với biến

• biến: Là tên biến được sử dụng để lưu trữ giá trị của mỗi phần tử trong dãy khi vòng lặp đi qua.
• dãy: Là dãy mà bạn muốn lặp qua (ví dụ: danh sách, chuỗi, tuple, v.v...).

Ví dụ cơ bản

fruits = ["apple", "banana", "cherry"]

for fruit in fruits:
    print(fruit)

Kết quả:

apple
banana
cherry

Trong ví dụ này, vòng lặp for sẽ lặp qua mỗi phần tử trong danh sách fruits, gán từng phần tử cho biến fruit, và in ra giá trị của fruit ở mỗi lần lặp.

Vòng lặp for với chuỗi

Vòng lặp for cũng có thể được sử dụng để lặp qua các ký tự trong một chuỗi.

word = "Python"

for letter in word:
    print(letter)

Kết quả:

P
y
t
h
o
n

Trong ví dụ này, vòng lặp sẽ in ra từng ký tự trong chuỗi "Python".

Vòng lặp for với dãy số

Bạn cũng có thể sử dụng vòng lặp for để lặp qua các số trong một dãy số được tạo ra bởi hàm range().

for i in range(5):
    print(i)

Kết quả:

0
1
2
3
4

Hàm range(5) tạo ra một dãy số từ 0 đến 4, và vòng lặp for lặp qua từng số trong dãy đó.

range(start, stop, step)

Hàm range() có thể nhận thêm các tham số start (giá trị bắt đầu), stop (giá trị kết thúc), và step (bước nhảy).

for i in range(1, 10, 2):
    print(i)

Kết quả:

1
3
5
7
9

Trong ví dụ này, vòng lặp bắt đầu từ 1 và kết thúc trước 10, với bước nhảy là 2, vì vậy chương trình in ra các số lẻ từ 1 đến 9.

Vòng lặp for với else

Vòng lặp for có thể đi kèm với một phần else, và phần này sẽ được thực thi khi vòng lặp hoàn tất mà không bị dừng lại bởi break.

for i in range(5):
    print(i)
else:
    print("Vòng lặp hoàn tất")

Kết quả:

0
1
2
3
4
Vòng lặp hoàn tất

Nếu bạn dùng break để thoát khỏi vòng lặp trước khi kết thúc, phần else sẽ không được thực thi.

for i in range(5):
    if i == 3:
        break
    print(i)
else:
    print("Vòng lặp hoàn tất")

Kết quả:

0
1
2

Trong trường hợp này, vì vòng lặp bị dừng lại bởi break, phần else sẽ không được thực thi.

Kết luận

Vòng lặp for là một công cụ mạnh mẽ và linh hoạt trong Python, giúp bạn lặp qua các phần tử trong các dãy khác nhau một cách dễ dàng. Bạn có thể sử dụng vòng lặp for để xử lý các dữ liệu trong danh sách, chuỗi, tuple, hoặc dãy số, và thậm chí kết hợp với hàm range() để điều khiển số lần lặp.