Skip to main content

Bài 02: Biến, Kiểu Dữ Liệu và Ép Kiểu trong Python

Mục tiêu​

  • Hiểu được khái niệm biến trong Python.
  • Biết cách khai báo, đặt tên và gán giá trị cho biến.
  • Nắm được các kiểu dữ liệu cơ bản trong Python.
  • Biết cách ép kiểu dữ liệu khi cần thiết.

1. Biến trong Python​

1.1 Biến là gì?​

Biến là tên gọi đại diện cho một vùng nhớ trong máy tính, dùng để lưu trữ dữ liệu. Khi cần sử dụng lại dữ liệu, ta chỉ cần gọi tên biến.

1.2 Khai báo biến​

Trong Python, không cần khai báo kiểu dữ liệu cho biến. Chỉ cần gán giá trị:

name = "Alice"
age = 20
height = 1.65

** Hình minh họa:**

1.3 Quy tắc đặt tên biến​

  • Tên biến bắt đầu bằng chữ cái hoặc dấu gạch dưới (_).
  • Không được bắt đầu bằng số.
  • Không chứa khoảng trắng hoặc ký tự đặc biệt.
  • Không trùng với từ khóa của Python.
  • Phân biệt chữ hoa và chữ thường.
Ví dụ đúngVí dụ sai
student_name1name
_scoremy-score
totalclass

Hình minh họa:

1.4 Gán giá trị cho biến​

Python sử dụng dấu = để gán giá trị:

x = 10
message = "Hello"

1.5 Thay đổi giá trị của biến​

Biến có thể gán lại giá trị mới, kể cả giá trị khác kiểu:

x = 5
x = "Python"

Trong ví dụ trên, x ban đầu là số nguyên, sau đó được gán thành chuỗi. Python cho phép thay đổi kiểu dữ liệu như vậy.

2. Các kiểu dữ liệu cơ bản​

Python hỗ trợ nhiều kiểu dữ liệu. Một số kiểu phổ biến gồm:

Kiểu dữ liệuVí dụMô tả
int42, -5Số nguyên
float3.14, -0.5Số thực (số thập phân)
str"Hello"Chuỗi ký tự
boolTrue, FalseKiểu logic (đúng/sai)
list[1, 2, 3]Danh sách
dict{"a": 1}Từ điển (key-value)

Chèn hình minh họa:

Ví dụ:​

name = "Alice"     # str
age = 25           # int
height = 1.65      # float
is_student = True  # bool

3. Ép kiểu dữ liệu (Type Casting)​

3.1 Ép kiểu tường minh​

Python hỗ trợ các hàm ép kiểu như:

Hàm ép kiểuCông dụng
int()Chuyển sang số nguyên
float()Chuyển sang số thực
str()Chuyển sang chuỗi
bool()Chuyển sang kiểu logic

Ví dụ:

a = "10"
b = int(a)  # b = 10 (int)

Lưu ý: Khi ép từ float sang int, phần thập phân bị cắt bỏ:

x = 5.99
y = int(x)  # y = 5

3.2 Ép kiểu ngầm định​

Python tự động ép kiểu khi thực hiện các phép toán hỗn hợp:

x = 5       # int
y = 2.5     # float
z = x + y   # z = 7.5 (float)

Chèn hình minh họa:

4. Ví dụ tổng hợp​

name = "Linh"
age = 21
score = "9.5"

# Hiển thị thông tin
print("Họ tên:", name)
print("Tuổi sau 3 năm:", age + 3)
print("Điểm học tập:", float(score))